Analiza składu ciała czyli bioimpedancja elektryczna
Bioimpedancja elektryczna to badanie podczas, którego dokonamy analizy komponentów budowy ciała takich jak tkanka tłuszczowa, tkanka tłuszczowa brzuszna, tkanka mięśniowa,tkanka kostna, sprawdzimy też zawartość wody. Analiza potrafi określić wiek metaboliczny oraz BMI. W swojej pracy oprócz fałdomierza używam profesjonalnego analizatora składu ciała firmy TANITA, który dokonuje analizy składu ciała w mniej niż 15 sekund.
Analizator składu ciała doskonale sprawdza się w pracy trenera personalnego jak i w zawodzie dietetyka. Kontrola składu ciała może również przyczynić się do zapobiegania i leczenia poważnych chorób takich jak otyłość, cukrzyca czy nadciśnienie.
Bioimpedancja elektryczna (BIA – Bioelectrical Impedance Analysis) to metoda analizy składu ciała, w której używa się prądu. W badaniu tym wykorzystuje się fakt, że poszczególne tkanki organizmu zawierają mniej lub więcej wody i w związku z tym w różnym stopniu przewodzą elektryczność. W czasie badania mierzona jest ilość tkanki mięśniowej, tłuszczowej, tkanki wisceralnej (brzusznej), całkowita zawartość wody w organizmie, masa kości, dobowe zapotrzebowanie na energię (w kcal lub kJ), wiek metaboliczny i oczywiście waga ciała.
Bioimpedancja elektryczna pozwala także na zbadanie zawartości tkanki wisceralnej czyli tkanki tłuszczowej umieszczonej w trzewiach , a więc tej, która gromadzi się w jamie brzusznej. Jej nadmiar zwiększa ryzyko rozwoju takich chorób, jak cukrzyca typu 2 i inne zaburzenia metaboliczne czy choroby naczyniowo-sercowe (w tym nadciśnienie tętnicze). W związku z tym analiza składu ciała może stanowić bazę dla zapobiegania i leczenia tych chorób cywilizacyjnych.
Podczas badania mierzona jest także masa kostna, dzięki czemu można wykryć zmiany w mineralizacji kości, a tym samym określić ryzyko wystąpienia osteoporozy.
Bioimpedancją elektryczną możemy sprawdzić również poziom wody. Analiza ta zwłaszcza u osób trenujących pozwoli określić poziom nawodnienia. Należy pamiętać, że zawartość wody w organizmie jest bardzo ważnym czynnikiem zarówno dla samego zdrowia jak i ewentualnych postępów treningowych.
Na czym polega analiza składu ciała?
Osoba poddawana analizie staje na wadze i trzyma uchwyt w obu rękach. 8 elektrod analizatora TANITA wysyła wysyła do organizmu słabe impulsy elektryczne (ich natężenie mieści się w przedziale 0,8–1 mA, w związku z tym jest praktycznie nieodczuwalne). Następnie mierzy się impedancję, czyli oporność tkanek organizmu na prąd. Przez tkankę mięśniową i inne, które zwierają spore ilości wody, impulsy elektryczne przechodzą bez problemów. Natomiast tkanka tłuszczowa wykazuje opór, ponieważ zawiera wodę w niewielkich ilościach. Na wyświetlaczu prezentowany jest wynik badania
Bioimpedancja elelektryczna (BIA) – zastosowanie
Analiza składu ciała znalazła swoje zastosowanie w zawodzie trenera personalnego,który z łatwością może kontrolować postępy treningowe swoich podopiecznych, a także dietetyka, który oceni działanie wprowadzonej diety. Dzięki analizie możemy zapobiegać wielu chorobom, wśród których prym wiodą nadwaga, otyłość, choroby układu krążenia. Wynik analizy składu ciała pozwala zmienić dotychczas stosowaną dietę osoby, która poddana jest analizie. Musimy pamiętać, że obliczanie wskaźnika BMI jak i nawet codzienne ważenie się nie wystarczy do prawidłowego kontrolowania naszego organizmu. Do tego niezbędne jest dokonanie dokładnej analizy ilościowej, który decyduje o sukcesie zarówno dietetycznym jak i sportowym.
Normy składu ciała
- tkanka tłuszczowa – u kobiet powinna stanowić 15-25 proc. masy ciała, natomiast u mężczyzn 10-20 proc. masy ciała (są to szacunkowe wartości, należy je dokładniej określić, biorąc pod uwagę m.in. wiek, poziom aktywności sportowej czy stan zdrowia). Jeśli u kobiet tkanka tłuszczowa stanowi więcej niż 30 proc. masy ciała, u mężczyzn – powyżej 25 proc., wówczas diagnozuje się otyłość
- tkanka mięśniowa – masa mięśniowa stanowi średnio 30 proc. masy ciała, jednak nie ma jednoznacznie określonych norm.
- zawartość wody w organizmie – ciało kobiety prawidłowo składa się z około 55 proc. wody. Natomiast w organizmie mężczyzny stanowi ona średnio 60 proc. masy ciała
- masa kostna – stanowi 12-13,5 proc. masy ciała dorosłego człowieka
Bioimpedancja elektryczna – jak się przygotować do analizy masy ciała?
Osoby, które zdecydują się na analizę składu masy ciała, nie powinny:
- spożywać alkoholu przez 48 godz.
- wykonywać intensywnego wysiłku fizycznego przez 12 godz.
- spożywać jakichkolwiek napojów czy pokarmów przez 4 godz.
- zażywać leków moczopędnych przez 7 dni (jeżeli jest to możliwe)
- smarować kremem stóp przez 12 godz.
Bioimpedancja elektryczna – przeciwwskazania
Analizy składu ciała tą metodą nie przeprowadza się u kobiet miesiączkujących, a także u osób z wszczepionym rozrusznikiem czy metalowymi implantami.
Bioimpedancja elektryczna – czy jest bezpieczna?
Bioimpedancja elektryczna jest bezpieczna dla organizmu – prąd nie powoduje podrażnienia nerwów ani mięśnia sercowego. Do tej pory nie odnotowano żadnych działań niepożądanych związanych z analizą składu ciała metodą BIA.
Bibliografia:
Lewitt A., Mądro E., Krupienicz A., Podstawy teoretyczne i zastosowania analizy impedancji bioelektrycznej (BIA), „Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii” 2007, tom 3, nr 4